درمان بزرگی سینه در مردان (ژنیکوماستی)

ژنیکوماستی عارضه‌ای است که معمولا برای مردان در بزرگسالی یا نوجوانی رخ می‌دهد. در این وضعیت سینه متورم می‌شود و به شکل غیر نرمالی بزرگ می‌شود. هم زنان و هم مردان غده‌های پستانی دارند اما معمولا در مردان چندان بزرگ نمی‌شود.
بزرگ شدن غده‌های پستانی می‌تواند مردان تمام سنین را تحت تاثیر قرار دهد حتی در نوزادان، دوره بلوغ و کهنسالی. ژنیکوماستی نتیجه افزایش بافت غده پستانی است نه چربی. ورزش و کاهش وزن بافت سینه را کوچک نمی‌کند. ژنیکوماستی کاذب حالتی است که در آن پستان‌ها بخاطر وزن زیاد و چاقی بزرگ می‌شوند.

ژنیکوماستی به بزرگی بافت سینه‌ها در مردان گفته می‌شود که در نتیجه عدم تعادل هورمون‌های بدن بروز می‌کند. در صورتی که سطح هورمون‌های زنانه مانند استروژن در بدن مردان بالا برود موجب عدم تعادل با هورمون های مردانه یا آندروژن ها می‌شود و در نتیجه یکی از علائم آن بزرگ شدن سینه‌ها در مردان است.

بزرگی سینه در مردان و پسرانی که به برخی بیماری‌ها مبتلا هستند، متداول است. این عارضه با نام ژنیکوماستی شناخته شده تر می باشد. ژنیکوماستی در حقیقت در اغلب موارد به بزرگی بافت غدد لنفاوی گفته می شود و تجمع چربی در ناحیه سینه ها با نام سودوژنیکوماستی شناخته شده است.

صحبتهای دکتر محمدرضا آخوندی نسب فوق تخصص جراحی پلاستیک در رابطه با بزرگ شدن سینه در آقایان

ژنیکوماستی چیست؟

ژنیکوماستی، شرایطی است که در آن، بافت سینه در پسران و مردان ملتهب می شود. این اختلال می تواند به دلیل بر هم خوردن تعادل دو هورمون در بدن باشد. اگر بزرگ شدن سینه به دلیل تجمع چربی باشد، اختلال با عنوان پسودو ژنیکوماستی شناخته خواهد شد.

گرچه رشد سینه ها در مردان به اندازه خانم ها نیست، اما تمامی پسرها با میزان کمی بافت سینه به دنیا می آیند. بدن مردان هورمونی به نام تستوسترون تولید می کند که در طول دوران بلوغ، رشد جنسی را بر عهده دارد. اما مقداری استروژن که مسئول رشد جنسی در خانم ها می باشد، در بدن مردان نیز تولید می شود.

زمانی که پسری به سن بلوغ می رسد و یا سن بالاتر می رود، از میزان تولید تستوسترون کاسته می شود و تعادل این دو هورمون نیز برهم خواهد خورد. در برخی موارد، بالا بودن سطح استروژن می تواند منجر به ملتهب شدن بافت سینه شود. حدود نیمی از پسران نوجوان و دو سوم مردان مسن، با این اختلال روبرو می شوند.

علائم و نشانه‌های ژنیکوماستی

اولین علامت ژنیکوماستی، تشکیل توده ای از بافت چربی زیر نوک سینه می‌باشد. ممکن است فرد، نگران ابتلا به سرطان سینه شود، که البته در درصد کمی از مردان چنین اتفاقی می افتد. ژنیکوماستی، الزاما نشانه ای از سرطان نیست، اما بهتر است تست‌های بیشتری انجام شود.

التهاب سینه می تواند به صورت نامتقارن باشد و یکی از سینه ها بزرگ تر از دیگری شود. در صورت مشاهده علائمی از قبیل: تورم، درد و یا ترشح از یکی از سینه ها و یا هر دو باید به پزشک مراجعه شود.

ژنیکوماستی معمولا مشکل جدی نیست.
علایم آن شامل تورم و حساس شدن بافت غده پستانی در یک یا هر دو پستان است. می تواند با یک برآمدگی چربی اطراف نیپل فرد شروع شود و در بیشتر موارد این برآمدگی به شکل نامتقارنی بزرگ می شود.
اگر تورم غیر عادی و با درد و خروج مایع از نیپل همراهش باشد فرد باید به پزشک مراجعه کند.

چه بیماری‌هایی علائمی مشابه ژنیکوماستی دارند؟

گاهی اوقات تومورهای سینه در مردان می‌تواند به صورت یک‌طرفه ایجاد ژنیکوماستی کند یا وجود کیست و یا توده‌های خوش‌خیم هم می‌تواند سبب عارضه‌هایی مثل ژنیکوماستی شود.

علت بروز ژنیکوماستی چیست؟

عوامل متعددی می‌توانند برهم خوردن تعادل هورمون را تحریک کنند، اما در بیشتر موارد، علت بروز این اختلال تشخیص داده نخواهد شد. علاوه بر تغییرات بدن در طول دوران بلوغ و بالا رفتن سن، عوامل دیگری می‌توانند در بروز ژنیکوماستی دخیل باشند. از جمله:

• آسیب و یا بیماری‌هایی که بیضه ها را درگیر می‌کنند
• مشکلات تیروئیدی، چرا که هورمون‌های این غده، رشد جنسی را کنترل می‌کنند
• برخی سرطان‌ها از جمله تومورهای ریه، غده هیپوفیز و یا غدد آدرنال
• چاقی و اضافه وزن که منجر به افزایش استروژن می‌شود
• نارسایی کلیوی
• بیماری کبدی

مصرف برخی داروها از جمله داروهای درمان سرطان پروستات و یا بزرگ شدن پروستات، داروهای HIV، داروهای ضد اضطراب، داروهای قلب و یا برخی آنتی بیوتیک ها می‌توانند باعث بزرگ شدن سینه در مردان شوند.

عواملی که در بزرگ شدن سینه آقایان نقش دارند

مشکلات و تغییرات هورمونی یکی از موثرترین عوامل در تغییر سایز طبیعی سینه در آقایان است. باید بین بزرگ شدن بافت سینه در اثر تجمع و ازدیاد بافت چربی و بزرگ شدن سینه در اثر رشد بافت غددی افتراق قائل شد.
عوامل زیادی در ژنیکوماستی موثر هستند. ژنیکوماستی می تواند ریشه در عدم توازن هورمون های جنسی تستسترون و استروژن داشته باشد. استروژن بافت سینه را افزایش می دهد ، و تستسترون باعث می شود استروژن باعث رشد بافت غده پستانی نشود.
در حالیکه زنان و مردان هم تستسترون دارن و هم استروژن ، سطح تستسترون در مردان بالاتر است و در زنان هم سطح استروژن بالاتر است. نوزادان و کودکان بخاطر تنظیم نبودن هورمون ها در زمان رشد ممکن است دچار ژنیکوماستی شوند که خود بخود بعد از مدتی این مشکل رفع می شود.
زمانی که مردان به کهنسالی نزدیک می شوند ممکن است دوباره دچار رشد بافت غده پستانی شوند. مردان پیرتر تستسترون کمتری تولید می کنند و نسبت به جوانتر ها چربی بیشتری دارند که باعث افزایش میزان استروژن می شود. شاید بخاطر مصرف برخی گیاهان یا داروها هم این حالت در مردان به وجود آید: استروئید های آنابولیک، آنتی بیوتیک ها، داروهای زخم معده، شیمی درمانی، داروهای ضدافسردگی سه حلقه ای، دیازپام و داروهای دیگر ضد اضطرابی، داروهای ایدز، آنتی اندروژن ها، داروهای بیماری های قلبی که کانال کلسیم را مسدود می کنند.

آیا راهی برای پیشگیری از بروز ژنیکوماستی وجود دارد؟

اقداماتی وجود دارند که احتمال بروز ژنیکوماستی را به حداقل می رسانند، از جمله:

• عدم مصرف برخی داروها
• عدم نوشیدن مشروبات الکلی و یا مصرف در حد متعادل
• مصرف هر گونه دارو با مشورت پزشک

ژنیکوماستی می تواند اثراتی را بر روی سلامت ذهنی به همراه داشته باشد. ممکن است فرد از ظاهر خود خجالت بکشد و افسرده شود. توصیه می‌شود این افراد حتما با پزشک و یا اطرافیان خود مشورت داشته باشند، تا بهترین حمایت ها و درمان ها برای آن ها در نظر گرفته شود.

بیشتر بخوانید: جراحی همزمان سینه و شکم

تشخیص ژنیکوماستی

پزشک معمولا علایم، سابقه پزشکی و سابقه بیماری های خانوادگی فرد را جویا می شود. بررسی فیزیکی بافت پستان و معاینه بخش های تناسلی و شکم هم انجام می شود.
اگر دلیل آن عدم تعادل هورمونی باشد ، مشکل خود بخود رفع می شود. اگر تورم ایجاد شده به شکل غیر نرمالی بزرگ، حساس یا یک طرفه باشد پزشک دستور بیوپسی یا تست خون را می دهد تا احتمال وجود سرطان خود را بررسی کند. آزمایش های دیگر برای حذف بیماری های دیگر هم انجام می شود.
همچنین ممکن است پزشک دستور آزمایش های دیگری مثل ماموگرافی یا سونوگرافی پستان، عکس ایکس ری از سینه، اسکن ام آر آی هم بدهد.

درمان ژنیکوماستی – بزرگی سینه در آقایان

معمولاً ژنیکوماستی ظرف شش ماه به خودی خود از بین می رود و درمان می شود. در صورت عدم بهبود این عارضه، لازم است که به پزشک متخصص و جراح سینه مراجعه شود. در بیشتر موارد، این اختلال بدون نیاز به اقدامات درمانی خاص، بهبود می یابد. گاهی نیاز است مشکلات مرتبط با هورمون ها و نحوه اثر آن ها بر روی بدن درمان شود.
ژینکوماستی که درمان نشود معمولا از ۶ ماه تا سه سال طول می کشد تا خوب شود. اما اگر شرایط خاصی وجود داشته باشد نیازمند درمان است.
اگر شرایط خاص بخاطر مصرف دارو باشد باید آن دارو را تغییر داد. اگر دارو مصرف کوتاه مدت دارد این عارضه هم موقتی خواهد بود.
درمان به ندرت ضروری می شود و معمولا به شکل جراحی است که در آن سینه برداشته می شود یا هورمون درمانی برای بلوک کردن استروژن صورت می گیرد.

اگر ژنیکوماستی در دوران بلوغ ظاهر شود، به مرور از بین می رود که تقریبا شش ماه تا سه سال طول خواهد کشید.
اگر تعادل هورمون ها برهم خورده باشد، باید نسبت به شرایط موجود اقدام صورت گیرد. گاهی نیاز به مصرف داروهای خاص نیز خواهد بود.

داروی درمان ژنیکوماستی

تاموکسیفن داروی مسدود کننده ایست که هورمون زنانه استروژن را غیرفعال می کند. این درمان متداول سرطان پستان است اما می تواند برای کاهش درد پستان و علایم بزرگ شدن سینه در مردان هم بکار گرفته شود.
مهار کننده های آروماتاز درمان معمول سرطان پستان و تخمدان بعد از یائسگیست اما می تواند از ژنیکوماستی هم جلوگیری کند و آن را درمان کند.
در افرادی که سن بالا دارند و میزان تستسترون آنها کم است می توان از جایگزین تستسترون برای درمان استفاده کرد.

برای درمان بزرگی سینه در مردان هیچ دارویی که مورد تائید سازمان غذا و داروی آمریکا باشد وجود ندارد. به طور کلی دو داروی اصلی برای درمان بزرگی سینه در مردان وجود دارد که در ادامه به توضیحاتی درباره آن ها می پردازیم:

• جایگزینی تستوسترون – این روش درمانی در مردان مسن با سطح تستوسترون پایین موثر واقع می شود ولی در مردانی که سطح تستوسترون طبیعی دارند تاثیری ندارد.
• تاموکسیفن و یا داروهای دیگر می توانند به کاهش حجم سینه ها کمک کنند ولی به طور کلی نمی توانند مشکل را برطرف کنند. این داروها در اغلب موارد برای ژنیکوماستی شدید و دردناک مورد استفاده قرار می گیرند.

جراحی بزرگی سینه در مردان

اگر درمان های دارویی برای این بیماری موثر واقع نگردند می توان برای درمان از روش های جراحی کمک گرفت. لیپوساکشن و تکنیک های خاص برای انجام این جراحی مورد استفاده قرار می گیرند.

جراحی ژنیکوماستی به طور کل ایمن است ولی همانند هر جراحی دیگری ریسک ها و خطراتی به همراه دارد که از جمله این عوارض می توان به عفونت، خونریزی و عکس العمل نامناسب به مواد بیهوشی اشاره کرد.

جراحی ژنیکوماستی

پستان از بافت سخت و فشرده غده پستانی و بافت نرم چربی تشکیل شده است. نسبت میزان چربی و بافت غده پستانی در افراد مختلف متفاوت است. مردی که دچار ژنیکوماستی شده ممکن است هر دو نوع بافت را داشته باشد.
لیپوساکشن می تواند بافت چربی اضافی را بردارد. در این عمل یک لوله کوچک از یک برش وارد بدن می شود. تخلیه به این شکل است که یک چاقوی جراحی بافت اضافی را بر می دارد. معمولا جای زخمی کنار نیپل باقی می ماند. اگر میزان موادی که باید تخلیه شود بیشتر باشد محل برش و جای زخم هم بزرگ تر خواهد بود. بعد از جراحی سینه کبود شده و تورم می کند. ممکن است توصیه شود تا فرد روپوش کشی و چسبان بپوشد تا تورم کاهش یابد.
معمولا ۶ هفته طول میکشد تا فرد به زندگی عادی خود برگردد. عوارض جراحی بسیار نادر هستند. شاید برداشتن بافت سینه به شکل درستی نباشد و فرم قفسه سینه قرینه نباشد یا حساسیت نیپل ها کاهش یابد.
تخلیه ممکن است باخطر لخته شدن خون همراه باشد که در این صورت با درین تخلیه خواهد شد.

انیمیشن زیبا از نحوه جراحی بزرگی سینه در آقایان

کنار آمدن با شرایط

بزرگ شدن سینه در مردان باعث استرس و ناراحتی می شود. پنهان کردن ژنیکوماستی مشکل است. در سن بلوغ ممکن است نوجوانان در جمع خود کسانی که دچار این عارضه شده اند را مسخره کنند و به این ترتیب شنا کردن و تعویض لباس برای آنها به یک معضل تبدیل شود.
در هر سنی که باشید احساس می کنید بدنتان با شما سر ناسازگاری گذاشته و احساس ناراحتی می کنید. این احساسات نرمال هستند، برای اینکه بهتر با آن کنار بیایید راه هایی را به شما توصیه می کنیم.

• از مشاور کمک بگیرید: صحبت کردن می‌تواند به شما کمک کند تا بر اضطراب و ناراحتی ژنیکوماستی غلبه کنید. همچنین به شما کمک می‌کند تا با خانواده و دوستان خود بهتر ارتباط بر قرار کنید و آنها را از وضعیت فعلی خود بهتر مطلع کنید.
• با خانواده و دوستان وقت بگذرانید: احتمالا از اینکه در مورد ژنیکوماستی با خانواده و دوستان خود صحبت کنید احساس خجالت می‌کنید اما صحبت کردن در مورد خودتان و کمک گرفتن از دیگران باعث کاهش استرس می‌شود.
• با افراد دیگری که ژنیکوماستی دارند تماس بگیرید: صحبت کردن با افراد دیگریکه تجربه مشابه شما داشته اند می تواند کمک کننده باشد.

کلام آخر

خوشبختانه در بسیاری از موارد ژنیکوماستی بدون نیاز به درمان خاصی از بین می رود. ولی در مواردی که بزرگی سینه در مردان برای طولانی مدت همراه فرد باشد نیاز است که از روش های مختلف درمانی (جراحی و غیر جراحی) کمک گرفته شود. مردانی که به این عارضه دچارند به احتمال بیشتری به سرطان سینه مبتلا می شود. بنابراین لازم است که برای درمان به موقع اقدامات لازم صورت گیرد.

Source: https://www.webmd.com/men/what-is-gynecomastia#1‌

https://www.emedicinehealth.com/gynecomastia/article_em.htm#can_gynecomastia_be_prevented